
Ten zuiden van Callantsoog ligt een uitgestrekt duingebied dat tot Petten doorloopt. Het noordelijke deel hiervan is het Zwanenwater. Het Zwanenwater is een vrijwel ongeschonden landschap van overwegend kalkarme duinen met vochtige en drassige valleien. In het centrum liggen twee uitgestrekte duinmeren. Beide meren worden omringd door een brede strook moerasland. In sommige van de vochtige duinvalleien en plaatselijk op de oevers van de meren treedt laagveenvorming op. In het zuidelijke deel, de Pettemerduinen, liggen goed ontwikkelde duinvalleien, zoals de Korfwateren, en droge duinen. Door de grote variatie in milieutypen in het gebied, variërend van droog tot zeer nat en van kalkrijk tot kalkarm, is een grote verscheidenheid van vegetatietypen aanwezig waarin tal van zeldzame plantensoorten voorkomen. De kalkarme droge duinen van met name het Zwanenwater herbergen een oppervlakte duinheide. De westelijke duinenrij is tot aan de dag van vandaag onderhevig aan verstuiving. Er is een ingewikkeld complex ontstaan van secundaire valleien en paraboolduinen, die elkaar op vele manieren overlappen en doorkruisen.
Hoofdpunten uit het advies
Naast het gebrek aan zandverstuivingen, sterk verminderde konijnenbegrazing en het oprukken van invasieve plantensoorten zijn in het Zwanenwater gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen van onbekende herkomst. Of deze ook in andere delen van deze Natura 2000-gebieden aanwezig zijn is onbekend. Daardoor is niet uit te sluiten dat er verslechtering van natuur kan optreden. De natuurdoelanalyse bevat echter te weinig informatie om te kunnen beoordelen of en hoevéél natuur achteruit is gegaan. Om inzicht te krijgen in het ecologisch functioneren van deze gebieden adviseert de Ecologische Autoriteit een Landschaps Ecologische Analyse op (LESA) op te stellen.In de huidige natuurdoelanalyse zijn overwegend maatregelen beschreven binnen de begrenzing van de natuurgebieden. De Ecologische Autoriteit adviseert om alle mogelijke maatregelen zowel binnen als buiten het gebied in beeld brengen. Daarvoor kan bestaande en nog te verzamelen natuurinformatie beter worden benut. Naast maatregelen om stikstofdepositie te verlagen zijn het bevorderen van verstuivingsdynamiek, (intensiever) bestrijden van invasieve plantensoorten en bufferzones om de harde scheiding tussen droge duinen en natte (landbouw)gebieden te verminderen. Ondersteun het onderzoek door het waterschap naar de herkomst van aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen in Zwanenwater en de mogelijke verdere verspreiding hiervan in andere delen van de natuurgebieden.
Overige gegevens
Betrokken overheden
Provincie Noord-Holland (voortouwnemer) |
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier |
Overige betrokken partijen
Natuurmonumenten |
Staatsbosbeheer |
Samenstelling laatste werkgroep
prof. dr. Rien Aerts |
dr. Paul Bodelier |
ir. Annemie Burger (voorzitter) |
ir. Antje Ehrenburg |
dr. Jacobus (Koos) Groen |
drs. Olaf van Velthuijsen (secretaris) |
Regio: Noord-Holland
Natura 2000-gebied: Zwanenwater & Pettemerduinen
Landschapstype: Duin- en kustlandschap
Natuurtype: N01 Grootschalige, dynamische natuur, N05 Moerassen, N08 Open duinen, N10 Vochtige schraalgraslanden, N11 Droge schraalgraslanden, N15 Droge bossen, N16 Bossen met productiefunctie, N17 Cultuurhistorische bossen