Naardermeer, provincie Noord-Holland

Het Naardermeer is een natuurlijk meer dat op de overgang van de hoge zandgronden van het Gooi naar het (veen-) poldergebied van West-Nederland ligt. Het stond via de Vecht in open verbinding met de Zuiderzee en was samen met zijn omgeving gevoelig voor storm en vloed. Aan het eind van de 14de eeuw werd daarom het Naardermeer afgedamd en de verbinding met de Zuiderzee verbroken. Sindsdien heeft men enkele malen geprobeerd het meer droog te leggen, maar na korte tijd heeft men het toch weer laten vollopen.

Het watersysteem van het meer wordt gevoed door neerslag, een klein deel kwelwater van de Gooise heuvelrug en aangevuld met inlaatwater uit het IJmeer tijdens watertekorten. Het is het oudste Nederlandse natuurreservaat, waarin, naast watervegetaties en verlandingszones, ook natuurlijke en vrijwel ongestoord ontwikkelende broekbossen voorkomen. Het is vermaard vanwege de kolonies van reigers en aalscholvers. Sinds 1984 worden maatregelen genomen om het inlaatwater te zuiveren. Recentelijk zijn vernattingsmaatregelen in de graslanden rondom het Naardermeer (de Schil) genomen.

In de wateren met weinig golfslag groeien drijvende waterplanten, al dan niet verankerd in de waterbodem. Deze begroeiingen bestaan in het gebied grotendeels uit grote fonteinkruiden en gele plomp. In de kleinere watergangen komen met kleine oppervlakte krabbescheerbegroeiingen voor. Bij verdergaande successie ontstaan trilvenen en veenmosrietlanden die over gaan in drogere en zuurdere vegetatietypen die behoren tot moerasheide of hoogveenbos. Een aanzienlijk deel van het gebied bestaat uit deze vegetatietypen. In het Laegieskamp, aan de zuidrand van het gebied, komt blauwgrasland voor.

Hoofdpunten uit het advies

De recent beoordeelde natuurdoelanalyse voor het Natura 2000-gebied Naardermeer laat zien dat de natuur in dit laagveengebied onder druk staat. De natuurkwaliteit is achteruitgegaan en het behalen van de natuurdoelen is niet in zicht. De natuurlijke ontwikkeling van open water via trilveen en veenmosrietland tot hoogveenbos blijft achter. Al die verschillende typen natuur zorgen gezamenlijk voor een gezond en gevarieerd natuurgebied.

Een belangrijke voorwaarde is het herstel van meer natuurlijke waterstroming naar het gebied, met meer basenrijk (grond)water. Op dit moment stroomt er water van onvoldoende goede kwaliteit het gebied in. Daarnaast is de aanvoer van stikstof via de lucht te groot (stikstofdepositie). De Ecologische Autoriteit stelt dat de waterkwaliteit en het peilbeheer in en buiten het natuurgebied spoedig moet verbeteren. Ook is het belangrijk dat er snel maatregelen genomen worden om te zorgen dat er minder stikstof in het gebied neerkomt. Voor duurzaam natuurherstel zijn vooral maatregelen buiten het gebied nodig, om de aanvoer van (grond)water van goede kwaliteit te herstellen.