Het Wooldse Veen en het aansluitende gebied in Duitsland zijn samen één van de veencomplexen op de Nederlands-Duitse grens. Het gebied ligt aan de rand van een relatief hoog gelegen plateau dat ter plaatse afhelt in oostelijke richting. Het gaat om een relatief ondiep, grotendeels uitgeveend veencomplex boven weinig doorlatende keileem. In de veengaten zijn vroege stadia van hoogveenregeneratie talrijk en goed ontwikkeld. Daar omheen liggen natte heiden. In het randgebied en op oudere veenresten is berken(broek)bos aanwezig. Op de hoger gelegen randen groeit eiken-berkenbos. De overgang naar de minerale gronden in de omgeving was van oorsprong bijzonder rijk ontwikkeld, met vegetaties en soorten van kalkrijke omgeving. Hiervan zijn nog verarmde resten over.
Hoofdpunten uit het advies
In het Wooldse Veen zijn al veel natuurherstelmaatregelen uitgevoerd. Door deze maatregelen is het herstel van het gebied goed op gang gekomen. Dit is te zien aan de ontwikkeling van de hoogveenvegetatie in de veenputten en de vestiging van bijzondere plantensoorten op de afgeplagde gronden. Tegelijkertijd staat de natuur in het Wooldse Veen onder druk. De stikstofbelasting is ruim tweemaal te hoog voor de vegetaties die thuishoren in dit hoogveengebied. De hoge stikstofbelasting leidt in combinatie met een mogelijk nog te lage grondwaterstand tot de groei van teveel pijpenstrootje en berk. Het gebied is gevoelig voor droogteperioden die door klimaatverandering waarschijnlijk zullen toenemen.
De natuurdoelanalyse bevat volgens de Ecologische Autoriteit onvoldoende informatie om goed te overzien of de geplande en uitgevoerde herstelmaatregelen genoeg zijn om de effecten van de hoge stikstofdepositie en verdroging blijvend tegen te gaan. Ze adviseert om aanvullende veldgegevens te verzamelen, bestaande gegevens over grondwaterstanden en vegetatie beter te gebruiken en het effect van maatregelen beter te beschrijven. Dan ontstaat een beter beeld van de ontwikkeling van de natuur in het Wooldse Veen en de kansen en risico’s.
Voor goed herstel van de hoogveennatuur is het nodig de stikstofneerslag te verminderen en door te gaan met de voorgenomen natuurherstelmaatregelen zoals het weghalen van berk, hydrologische herstelmaatregelen en het verbeteren van de ecologische verbinding met andere hoogveengebieden. Een belangrijke maatregel die effectief is en snel moet worden uitgevoerd, is het dempen van de sloot langs de kade in het Duitse deel van het hoogveengebied. Extra hydrologische herstelmaatregelen zijn nodig aan beide zijden van de grens. De Ecologische Autoriteit adviseert hiervoor een grens overstijgende lange termijn visie en aanpak op te stellen, voor de Nederlandse én de Duitse zijde.